انگليسلي دراماتور 1564 – 1616
چئويرهن: آلپاي آدلي تورك
16 نجي عصيرده انگلستانين واريك بولگهسينده استرتئفورد شهرينده اولان بير قصبهده، «ريچارد شئكسپير» آدلي بير تارلاچي ياشاييرميش. اونون «جان» آدلي اوغلو استرتئفورد شهرينده 1551 ده، دري ساتما پئشه سينه باخاركن، حايات يولداشي، «ماري آردن» آدلي، وارلي بير تالارلاچينين قيزيايله تانيش اولور و اونونلا ائولهنير. ماري 1564 ده آوريل آيينين 26 سيندا بير اوغلان دؤنيايا گتيرير و آديني «ويليام» قويور. ويليام گئديكجه، بؤيويوركن، چاليشقان بير انسانا چئوريلير، اوخولا گئدير و لاتين و يونان ديليني اؤيرهنير، آنجاق آتاسينين پاراسيز دورومونا گؤره اوخول تحصيلاتيني بيراخيب و پارا قازانماق اؤچؤن آتاسينا يارديم ائدير و اؤزونه بير پئشه قازانير، بير سيرا يازارلار دئييرلر كي ويليام اؤنجه بير قصابين يانيندا پادو ايشلهيير و گنجليك چاغلاريندان ادبياتا ماراغي واريميش دييه، قصابخانادا كهسيلن اينكلره شعر قوشارميش.
1582 نجي ايلده ويليام، 18 ياشي اولاركن، 25 ياشيندا اولان، آشاغي كندده ياشايان «آنهئسوي» آدلي بير قيزا وورولور و اونونلا ائولهنير و آز زاماندان سونرا اؤچ اوشاقلاري اولور. او زاماندان شئكسپيرين باشاريلي ياشاييشي باشلانير و هؤنهر صنعتچيلريندن تاثير آلار كن، يالنيزجاسينا لندن شهرينه گئدير.
لندنده مؤختليف تيئاترلارا گئدير و اوردا مشتريلرين آتلاريندان مراقبت ائتمه ك ايشينه باخير، آز زاماندان سونرا تيئاترلارين ايچيهريسينه آياق قويور و يالنيش و قورتارماميش تيئاتر يازيلارينين دؤزهنلهييشينه باخير و بير آز زامان سووشوركن تيئاترلاردا، رول كئچهمهيه و چيخيش ائتمهيه چاليشير، بو ايشلر اوقدر ويلياما اثرلرينين گوجلو قاباغا گئتمهسينه يارديم ائتدي كي چوخ يازارلار، قيسقانجيليقلا اونون اثرلرينه باخيرديلار.
او عصيرده كؤتله آراسيندا دراماتورلوق و تئياتردا رول كئچمهيه ياخشي گؤزده باخيلميردي و ياشاييش دورموندا اورتاق اولان اينسانلار مذهبلي اولماقلارينا گؤره، تئياتري و دراماتولوغو مذهبله اؤز - اوزه بيليرديلر. يالنيز آشاغي و يوخاري دورومدا ياشايانلار بو هؤنهره دهيهر وئريب ماراق گؤستهريرديلر.
او چاغلاردا شئكسپير نظمه سالميش اثرلري ايله دونيادا شهرت قازانير و 1594 ده قرينويچ ساراييندا، بيرينجي ملكه ائليزابئتين حضوروندا ايكي كومئديك اثريني چيخيش ائدير و او زاماندان شئكسپيرين يازيلاري بيري - بيريندن سونرا ملكه ائليزابئتين حمايتيايله تيئاتر سئنلرينه كئچير.
ملكه ائليزابئت 1603 نجي ايلده دؤنياسيني دئييشير، آنجاق يئني سلطنت قورانلاردا شئكسپيرين ايشلهرينه دهيهر وئريب و يارديملاريني اونا اسيرگهمهديلر. بيرينجي جيميز، شئكسپيره و اونون اويونجولارينا تيئاتر قورولوشلارينا رسمي ايذين وئردي، شئكسپيرين ان گؤجلو دراملاري و كوميك اثرلي «قلوب» تيئاتريندا، «تيميز» چايينين قيراغيندا قورولوردو. هر گئجه، هر يئردن، قادينلار و كيشيلر تيئاترا گليب و شئكسپيرين اثرلرينه مارقلا باخيرديلار، قلوب تيئاترينين داميندا بير بايراغين يئللنمهسي شئكسپيرين اثرلرينين چيخيشيني بللي ائديردي. بو ايللرده يورولماق بيلمهين شئكسپير، يازارليق و همده اويونجولوقا باخيردي، اونون قوروپو شئكسپيرين اثرلريندن باشقا «كريستوفئر مارلو» و «جئن جانسون» نوندا اثرلريني ايفا ائديرديلر، آنجاق يالنيز ويليام شئكسپيرين اثرلرينه چوخلو دهيهر وئرهن اولوردو.
آز زاماندان سونرا شئكسپيرين مادي و معنوي دورمو ياخشيلاشير و او قلوب تيئاترينين مالكيتينه شريك اولور، بو تيئاتر 1613 نجي ايلده، «آلتينجي هانري» اثري ايفا اولاندا اودلاندي و يئنيدن ايشه دؤشمهسي، بير ايل چكدي. شئكسپير 1610 نجي ايلده 46 ياشي اولاركن تئاتري بيراخيب و هايهارايلي لندن شهريندن اؤز شهري استرتئفوردا قاييتدي. بو عصيرده «قيش» و «فيرتينا» آدلي اثرلريني يازدي، بو اثرلر 1611 ده تيئاتردا ايفا ائديلديلر.
شئكسپير آوريل آييندا، 1616 نجي ايلده دؤنيادان گؤز اؤرتدو و استرتئفورد شهرينين كليساسيندا تورپاغا تاپشيريلدي و ادبي يازيلاريني، بير گنج اولاراق بؤتون دونيا ميللتلرينه پاي وئردي، شئكسپيرين ائوي ال دهييلمهميش قالير و بؤتؤن ادبي اينسانلارا بير زيارتگاه كيمين ساييلير، هر ايل او گؤنده استرتئفورد شهرينده شئكسپيره آغيرلاما تؤرهني كئچيريلير.
شئكپيرين اثرلريندن بير سيراسي:
وينزئرين شن قادينلاري (1601 ده ايفا ائديلدي) - لير شاهي - دؤدونجو هانري - بئشينجي هانري - آلتينجي هانري – ايكينجي ريچارد - اؤچونجو ريچارد - هملت - اون آلتينجي گئجه - اوتئللو - وئنيزلي تاجير - هر نئجه سن ايستهييرسن - رومئو و ژولييئت - مكبئث - فيرتينا - عشقه ثمرسيز چاليشما و ...